Mięśnie dna miednicy

Mięsień dźwigacz odbytu (łac. musculus levator ani) jest mięśniem występującym symetrycznie po obu stronach miednicy współtworząc dno miednicy. Ma kształt czterokąta. Rozpoczyna się na wewnętrznej stronie miednicy mniejszej na łuku ścięgnistym dźwigacza odbytu wzmocnionego powięzią mięśnia zasłaniacza wewnętrznego. Łuk ścięgnisty mięśnia zaczyna się na gałęzi dolnej kości łonowej, biegnie na wysokości kanału zasłonowego i kieruje się w dół i ku tyłowi do kolca kulszowego.

Włókna mięśniowe dźwigacza odbytu przebiegają w kierunku do dołu, tyłu i przyśrodkowo kończąc w środku ścięgnistym krocza, czyli między odbytem a tylnym brzegiem przepony moczowo-płciowej i biegnącym od kości guzicznej w stronę odbytu więzadle odbytowo-guzicznym oraz kości guzicznej. Włókna krzyżują się w miejscu rozworu odbytowego.

Mięsień dźwigacz odbytu dzieli się na dwie części: mięsień łonowo-guziczny (przednią) oraz biodrowo-guziczny (tylna). Powierzchnia górna mięśnia skierowana jest ku górze i pokrywa ją powięź górna przepony miednicy stanowiąca granicę pomiędzy narządami jamy miednicy. Od dołu zaś znajduje się powięź dolna przepony i dół kulszowo-odbytniczy. Między brzegami przednimi mięśnia mieszczą się wrota dźwigacza, gdzie przechodzi cewka moczowa, a u kobiet także pochwa.

Mięsień dźwigacz odbytu odpowiada za prawidłowe uniesienie przepony miednicy i odbytu oraz zwęża światło odbytnicy. Unaczynienie: tętnica sromowa wewnętrzna, tętnica pęcherzowa dolna. Unerwienie: nerwy rdzeniowe S3-S4, nerw sromowy.

Mięsień guziczny (łac. musculus coccygeus) jest parzystym mięśniem o kształcie przypominającym trójkąt. Znajduje się ku tyłowi od mięśnia dźwigacza odbytu. Rozpoczyna się na kolcu kulszowym a kończy w obrębie dolnych kręgów krzyżowych i górnych guzicznych. Głównym zadaniem mięśnia jest wzmocnienie dna miednicy. Unaczynienie: tętnica krzyżowa boczna. Unerwienie: nerwy rdzeniowe S3-S4.

Mięsień zwieracz zewnętrzny odbytu (łac. mulsculus sphincter ani externus) jest pojedynczym mięśniem, który obejmuje odbytnicę. Ma kształt owalny. Znajduje się zewnętrznie w stosunku do zwieracza wewnętrznego. Główną częścią mięśnia jest część środkowa rozpoczynająca się na kości guzicznej znajdującej się do tyłu od odbytnicy i więzadle odbytowo-guzicznym oraz kończącej się w środku ścięgnistym. Część głęboka mięśnia stanowi zaś główną warstwę i podobnie jak część podskórna nie posiada przyczepów kostnych.

Poprzeczne prążkowanie mięśnia sprawia, że jego napięcie zależy od naszej woli. Podczas spoczynku mięsień jest napięty, natomiast podczas skurczu ściany odbytu silniej są do siebie przyciskane. Unaczynienie: tętnica odbytnicza środkowa i dolna. Unerwienie: nerw sromowy oddający gałęzie odbytnicze dolne.

Mięsień zwieracz cewki moczowej (łac. musculus sphincter urethrae) to mięsień w przypadku, którego występują różnice w zależności od płci. U mężczyzn obejmuje on jedynie cewkę moczową, u kobiet również pochwę. U kobiet jest to dosyć słaby mięsień. Rozpoczyna się na więzadle poprzecznym krocza, gałęzi dolnych kości łonowych, górnej i dolnej powięzi przepony moczowo-płciowej. Włókna obejmują następnie cewkę moczową. Dodatkowo włókna wewnętrzne obejmują także pochwę tworząc zwieracz cewkowo-pochwowy. Mięsień odpowiada za zwężanie i wzmacnianie zwieracza wewnętrznego cewki moczowej. Unerwienie: n. sromowy.

Mięsień poprzeczny głęboki krocza (łac. musculus transversus perinei profundus) przebiega w tylnej części przepony moczowo-płciowej. Początek swój bierze symetrycznie na gałęzi kości kulszowej i biegnie w kierunku środka ścięgnistego. U kobiet mięsień ten jest o wiele słabszy. Funkcją mięśnia jest stabilizacja cewki moczowej. Unaczynienie: tętnica opuszki prącia lub przedsionka pochwy, tętnica grzbietowa prącia lub łechtaczki będących odgałęzieniami tętnicy sromowej wewnętrznej. Unerwienie: n. sromowy.

Mięsień poprzeczny powierzchowny krocza (łac. musculus transversus perinei superficialis) jest parzystym mięśniem biegnącym pod przeponą moczowo-płciową, a dokładniej jej tylnym brzegiem. Mięsień rozpoczyna się na przyśrodkowej powierzchni guza kulszowego, a kończy w środku ścięgnistym. Zadaniem mięśnia jest napinanie środka ścięgnistego. Unaczynienie: tętnica opuszki prącia lub przedsionka pochwy. Unerwienie: nerw sromowy.

Mięsień opuszkowo-gąbczasty (łac. musculus bulbospongiosus) jest strukturą o cechach zmiennych w zależności od płci. U kobiet cechy te są bardziej pierwotne, ponieważ mięsień ma związek ze zwieraczem zewnętrznym odbytu. Rozpoczyna się w środku ścięgnistym krocza i zwieraczu zewnętrznym odbytu, a kończy na grzbiecie łechtaczki. Natomiast w przypadku mężczyzn mięsień obejmuje opuszkę i nasadę prącia, jest również w tym wypadku mięśniem nieparzystym. Rozpoczyna się w środku ścięgnistym krocza, tylnej części opuszki prącia oraz w niewielkim stopniu w zwieraczu zewnętrznym odbytu, a kończy obejmując głównie ciało gąbczaste oraz ciała jamiste nasady prącia.

Funkcja mięśnia opuszkowo-gąbczastego jest najwydatniej zaznaczona u mężczyzn, ponieważ jest on niezbędny w procesie wzwodu i wytrysku. U kobiet podczas spółkowania umożliwia uwalnianie wydzieliny z gruczołów przedsionkowych większych. Unaczynienie: tętnica kroczowa. Unerwienie: nerwy rdzeniowe S2-S4.

Mięsień kulszowo-jamisty (łac. musculus ischiocavernosus) znajduje się symetrycznie w sąsiedztwie mięśnia opuszkowo-gąbczastego. Rozpoczyna się na powierzchni przyśrodkowej guza kulszowego i więzadle krzyżowo-guzicznym. Często łączy się również z mięśniem poprzecznym powierzchownym krocza. Włókna mięśnia kończą się w obrębie błony białawej grzbietu prącia i łączą się z przeciwległymi. Mięsień bierze udział w mechanizmie wzwodu. Unaczynienie: tętnica kroczowa. Unerwienie: nerwy rdzeniowe S2-S4.

Dorota Kozera
  • A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, Tom II.
  • J. Sokołowska-Pituchowa: Anatomia człowieka.
  • J. Bullock, J. Boyle, M. B. Wang: Fizjologia, seria NMS.
Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ