Wątroba

Wątroba (łac. hepar) należy do jednych z większych i istotnych dla życia narządów w organizmie. Jest narządem miąższowym położonym w górnej części jamy brzusznej, czyli nadbrzuszu oraz części podżebrowej prawej i nieznacznie lewej poniżej przepony. Ma około 25 cm długości i 15-20 cm wysokości.

Swoją powierzchnią górną wątroba przylega do przepony, stąd powierzchnia ta jest wypukła. Powierzchnia dolna jest spłaszczona i biegnie skośnie do przodu i dołu. Wątroba została podzielona na większy płat prawy, lewy oraz mniejsze czworoboczny i ogoniasty, które daje się wyróżnić tylko na jej zewnętrznej powierzchni.

Strukturę wewnętrzną podzielono na segmenty (8) ułatwiające orientację chirurgowi. Na powierzchni górnej płat prawy od lewego oddziela więzadło sierpowate. Powierzchnia dolna posiada wyżłobienia w kształt litery H. W przedniej jej części mieści się płat czworoboczny, do tyłu zaś ogoniasty. Poza tym znajdują się tu zagłębienia i szczeliny m.in. dla pęcherzyka żółciowego, żyły głównej dolnej, żołądka, dwunastnicy, okrężnicy, nerek i nadnerczy oraz wnęka między płatem ogoniastym a czworobocznym.

Do wnęki wnika więzadło wątrobowo-dwunastnicze, żyła wrotna, tętnica wątrobowa właściwa, nerwy, a wychodzą przewód wątrobowy wspólny i naczynia chłonne. Dodatkowo wątroba pokryta jest błoną włóknistą i otrzewną. Liczne więzadła częściowo wpływają na jej umocowanie w jamie brzusznej.

Podstawową jednostką anatomiczno-czynnościową wątroby jest hepatocyt. Hepatocyty układają się w ten sposób, że tworzą beleczki wątrobowe otoczone naczyniami krwionośnymi i przewodami żółciowymi śródpłacikowymi. Te z kolei odchodzą promieniście od żyły środkowej mieszczącej się w środku zrazika wątrobowego. Zrazik zaś powstaje przez podział wnikającej do wnętrza wątroby tkanki łącznej wiotkiej.

Wątroba bierze udział w przemianie węglowodanów poprzez produkcję glikogenu magazynowanego w wątrobie oraz w razie zapotrzebowania uwalniania glukozy. Dużą rolę odgrywa także w metabolizmie tłuszczów (synteza lipidów z węglowodanów i białek, wytwarzanie ciał ketonowych), białek (produkcja albuminy, protrombiny, fibrynogenu i czynników krzepnięcia krwi, przemiana aminokwasów do mocznika) oraz magazynowaniu żelaza, witaminy A, D i B. Dodatkowo wątroba odpowiada za metabolizm leków, przekształca hem w bilirubinę, produkuje żółć i bierze udział w procesach odpornościowych.

Drogi żółciowe występują w postaci przewodów wewnątrzwątrobowych i zewnątrzwątrobowych. Produkowana w wątrobie żółć odprowadzana jest przez mniejsze przewodziki żółciowe wytwarzające prawy i lewy przewód wątrobowy, a te łączące się we wnęce wątroby we wspólny przewód wątrobowy.

Unaczynienie wątroby pochodzi od tętnicy wątrobowej właściwej oraz tętnic dodatkowych odchodzących np. od tętnicy krezkowej górnej czy nerkowej prawej. Największą ilość krwi do wątroby doprowadza żyła wrotna. Powstaje ona z połączenia żyły krezkowej górnej, krezkowej dolnej i śledzionowej. Krew z wątroby odpływa żyłami wątrobowymi uchodzącymi do żyły głównej dolnej. Chłonka odprowadzana jest do węzłów trzewnych, śródpiersiowych lub lędźwiowych. Za unerwienie odpowiedzialny jest nerw błędny, splot trzewny i nerw przeponowy.

Dorota Kozera
  • A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, Tom II.
  • A. Szczeklik: Choroby wewnętrzne, Tom I.
  • J. Bullock, J. Boyle, M. B. Wang: Fizjologia, seria NMS.
Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ