Narządy jamy ustnej

Jama ustna to początkowy odcinek przewodu pokarmowego. Od góry jest ograniczona przez podniebienie twarde i podniebienie miękkie, po bokach - przez policzki, od dołu przez przeponę jamy ustnej (mięśnie żuchwowo-gnykowe). Ścianę przednią ograniczają wargi, a ścianę tylną - cieśń gardzieli.

W jamie ustnej znajduje się podniebienie (łac. palatum). Ma ono kształt łukowatego sklepienia i oddziela jamę ustna od jamy nosowej. Część przednia podniebienia to podniebienie twarde, zbudowane z wyrostków podniebiennych szczęk oraz blaszek poziomych kości podniebiennych. W części tylnej znajduje się podniebienie miękkie, które jest zbudowane z mięśni oraz blaszki łącznotkankowej.

W jamie ustnej głównymi narządami są zęby (łac. dentes). Ich zadaniem jest chwytanie, rozdrabnianie i miażdżenie pokarmu. Każdy ząb zbudowany jest z korony, szyjki i korzenia. Korzeń jest połączony z wyrostkami zębodołowymi szczek i żuchwy za pomocą ozębnej, natomiast korona wystaje do jamy ustnej. Uzębienie u człowieka jest zróżnicowane. Występują tu dwa pokolenia zębów - żeby mleczne i zęby stałe. Zęby mleczne w liczbie 20 są wymieniane na 36 zębów stałych. Zęby stale są ułożone w dwa łuki zębowe - górny i dolny po 16 zębów w każdym. W szeregu górnym i dolnym rozróżniamy z każdej strony następujące rodzaje zębów: 2 zęby sieczne, 1 kieł, 2 zęby przedtrzonowe i 3 zęby trzonowe.

Język (łac. lingua) to wał mięśniowy, który jest pokryty swoistą śluzówką. Położony jest na dnie jamy ustnej i zbudowany jest z trzonu i nasady. Na powierzchni górnej znajduje się grzbiet języka wraz z bruzda pośrodkową. Język pokrywają brodawki, których funkcją jest odczuwanie smaku. Są to: brodawki nitkowate, okolone, liściaste i grzybowate.

W jamie ustnej można znaleźć różne gruczoły ślinowe. Są one podzielone na małe i duże. Male gruczoły są rozsiane w ścianach jamy ustnej np. na wardze, języku czy podniebieniu. Gruczoły duże to ślinianka przyuszna, podżuchwowa i podjęzykowa. Ślinianka przyuszna (łac. glandula parotis) to największy gruczoł ślinowy, który leży na zewnętrznej powierzchni mięśnia żwacza. Ślinianka podżuchwowa (łac. glandula submandibularis) leży w okolicy podżuchwowej i jest częściowo pokryta żuchwą. Ślinianka podjęzykowa (łac. glandula sublingualis) leży pod błona śluzową jamy ustnej, przylega do dołka językowego żuchwy. Główna funkcja ślinianek jest wytwarzanie śliny.

Monika Kozak
  • A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, Tom II.
  • W. Sylwanowicz, A. Michajlik, W. Ramotowski: Anatomia i fizjologia człowieka, podręcznik dla szkół średnich medycznych.
Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ