Żołądek

Żołądek (łac. gaster, ventriculus) jest poszerzeniem przewodu pokarmowego tworzącym swoistego rodzaju zbiornik, w którym gromadzący się pokarm ulega trawieniu. Żołądek znajduje się po lewej stronie ciała w okolicy podżebrowej. Oś przeprowadzona przez żołądek skierowana jest od góry i strony lewej do dołu i na prawo. Swoim wyglądem przypomina hak, choć przeważnie jego kształt jest zmienny. Pojemność wynosi 1-3 litry.

W budowie zewnętrznej wyróżniono w żołądku wpust, dno, trzon, oraz część odźwiernikową oraz skierowaną nieco do góry powierzchnię przednią, nieco do dołu tylną, wypukły brzeg zwany krzywizną większą i wklęsły skierowany w prawo i do tyłu brzeg zwany krzywizną mniejszą. Wpust znajduje się w miejscu połączenia przełyku z żołądkiem, obok skierowane ku górze dno, poniżej trzon, który ulega zagięciu w stronę prawą i kończy się odźwiernikiem. W jego miejscu z kolei znajduje się mięsień zwieracz odźwiernika, który zamyka bądź umożliwia przedostanie się treści pokarmowej do dwunastnicy.

Żołądek poprzez ścianę przednią sąsiaduje z wątrobą (płat lewy i czworoboczny), pęcherzykiem żółciowym, śledzioną, przeponą i przednią ścianą jamy brzusznej. Ściana tylna kontaktuje się z poprzecznicą, trzustką, nerką i nadnerczem oraz śledzioną. Od zewnątrz pokrywa go otrzewna. Żołądek przymocowany jest do sąsiednich narządów za pomocą więzadła wątrobowo-żołądkowego, żołądkowo-przeponowego, żołądkowo-śledzionowego, żołądkowo-okrężniczego.

Ściana żołądka zbudowana jest z warstwy śluzowej, mięśniowej i zewnętrznie leżącej surowiczej (otrzewna trzewna). Mięśniówka posiada liczne włókna podłużne, szczególnie obecne na krzywiznach, okrężne oraz warstwę włókien skośnych w obrębie dna i trzonu. Błona śluzowa bogata jest w fałdy żołądkowe wijących się podłużnie z góry na dół oraz drobniejsze pólka żołądkowe, fałdy kosmkowe, a między nimi mieszczące się dołeczki żołądkowe. Na dnie dołeczków żołądkowych znajdują się ujścia gruczołów żołądkowych.

Zadaniem żołądka jest wydzielanie soku żołądkowego zawierającego w swym składzie kwas solny i pepsynę trawiącą białka. Kwas solny wydzielają komórki okładzinowe błony śluzowej. W żołądku treść pokarmowa przebywa od 2 do 4 godzin. Kwas solny działa również bakteriobójczo. Przed szkodliwym działaniem kwasu solnego na śluzówkę żołądka chroni ureaza.

Unaczynienie żołądka pochodzi od tętnicy żołądkowej (prawej i lewej), żołądkowo-sieciowej (prawej i lewej) i śledzionowej. Odpływ chłonki możliwy jest do węzłów żołądkowych, odźwiernikowych, trzustkowo-śledzionowych i trzustkowych. Włókna nerwowe odchodzą od nerwu błędnego oraz splotu trzewnego.

Dorota Kozera
  • A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, Tom II.
  • A. Szczeklik: Choroby wewnętrzne, Tom I.
  • J. Bullock, J. Boyle, M. B. Wang: Fizjologia, seria NMS.
Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ