Jajnik

Jajnik (łac. ovarium) jest narządem parzystym mieszczącym się w obrębie jamy miednicy do przodu od odbytnicy. Służy do wytwarzania komórek jajowych. Oba jajniki leżą asymetrycznie, lewy jajnik kieruje się nieco bardziej do przodu w stosunku do prawego.

Z zewnątrz swoim kształtem jajnik zbliżony jest do migdała, posiada powierzchnię przyśrodkową, boczną, koniec górny i dolny. Jego powierzchnia zawiera liczne fałdy i blizny stanowiące pozostałość po pękniętych wcześniej pęcherzykach jajnikowych. Średnia długość jajnika to 2,5-5 cm, a szerokość 1,5-3 cm.

Swoją powierzchnią przyśrodkową jajnik skierowany jest do tyłu. Przylega do niej lejek jajowodu wraz ze swymi strzępkami. Skierowana do przodu powierzchnia boczna przylega do ściany miednicy. Koniec górny jajnika znajduje się poniżej żyły biodrowej zewnętrznej. Jest miejscem przyczepu dla więzadła wieszadłowego (wypustki więzadła szerokiego), w którego obrębie przebiegają naczynia i nerwy zaopatrujące jajnik. Koniec dolny łączy się z więzadłem właściwym. Więzadło właściwe łączy jajnik z bocznym brzegiem macicy. Do przodu od jajnika biegnie więzadło szerokie macicy. Jest ono wybrzuszeniem otrzewnej przebiegającym obustronnie od bocznych brzegów macicy w kierunku ściany miednicy i obejmującym jajnik. Wymienione więzadła tworzą strukturę stabilizującą jajnik, mimo tego umożliwiają mu ruch.

Budowa wewnętrzna jajnika opiera się na obecności rdzenia oraz obwodowo leżącej kory. Powierzchnia zewnętrzna jajnika pokryta jest nabłonkiem sześciennym, pod nim znajduje się błona biaława. Kora zawiera liczne pęcherzyki o różnej wielkości, tworzące niekiedy wybrzuszenia na powierzchni jajnika. Różna wielkość pęcherzyków wynika z różnorodności etapu rozwoju, na którym się one znajdują, głównie są to pęcherzyki małe i niedojrzałe zwane pęcherzykami pierwotnymi. Kolejne stadia to pęcherzyki wtórne i dojrzewające (tzw. pęcherzyki Graafa). Po okresie dojrzewania pęcherzyk pęka i uwalnia jajo, czyli komórkę jajową. Pęknięty pęcherzyk przekształca się zaś w ciałko żółte, czyli gruczoły wydzielania wewnętrznego. Rdzeń jajnika jest miejscem skupiającym tkankę łączną i naczynia krwionośne.

Jajnik unaczyniony jest przez tętnicę jajnikową odchodzącą od aorty brzusznej oraz gałęzie jajnikowe tętnicy macicznej. Naczynia żylne towarzyszą tętnicom tworząc splot żylny. Odpływ chłonki odbywa się do węzłów lędźwiowych oraz przymacicznych i biodrowych wewnętrznych. Jajnik unerwiony jest przez włókna splotu aortowego brzusznego, nerkowego i maciczno-pochwowego tworzące splot jajnikowy oraz korzenie nerwowe Th10-L1.

Dorota Kozera
  • A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, Tom II.
  • W. Z. Traczyk, A. Trzebski: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej.
Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ