Układ wewnątrzwydzielniczy

Układ wewnątrzwydzielniczy, czyli układ dokrewny wytwarza hormony uwalniane prosto do krwi, skąd pochodzi nazwa. W obrębie układu dokrewnego występują wysoko wyspecjalizowane narządy, a uwalniane przez nie hormony regulują czynność niektórych docelowych narządów, gdzie biorą udział w metabolizmie, procesach wzrostu, regeneracji czy dojrzewaniu i zachowaniu gatunku.

Ponadto docelowy narząd wysyła informację zwrotną narządom, którym hormonalnie podlega powodując zahamowanie oddziaływania. Proces ten nosi nazwę ujemnego sprzężenia zwrotnego.

Główne narządy wydzielania wewnętrznego i produkowane przez nie hormony to: przysadka mózgowa (prolaktyna, hormon wzrostu, adrenokortykotropina, hormon tyreotropowy, gonadotropiny), podwzgórze (hormon uwalniający hormon tyreotropowy, oksytocyna i wazopresyna), tarczyca (tyroksyna i trójjodotyronina), nadnercza (mineralokortykoidy, glikokortykoidy, androgeny, katecholaminy), przytarczyce (parathormon), jajniki i jądra (testosteron, estradiol i progesteron), część wewnątrzwydzielnicza trzustki (insulina, glukagon, somatostatyna).

Trzeba również wspomnieć o innych narządach tj. serce (przedsionkowy peptyd natriuretyczny), nerki (kalcytriol), wątroba (somatomedyna, kalcydiol), szyszynka (melatonina), skóra (witamina D3), przewód pokarmowy (gastryna, cholecystokinina, sekretyna i VIP). Niektóre hormony produkowane są, jako prohormony i dopiero przejście w formę aktywną zapewnia aktywność biologiczną. Prawidłowo funkcjonujący układ dokrewny zapewnia równowagę hormonalną. Zarówno niedostateczne jak i nadmierne wydzielanie zaburza tą homeostazę i przyczynia się do nieprawidłowej reakcji narządów docelowych.

Dorota Kozera
  • A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, Tom II i IV.
  • A. Szczeklik: Choroby wewnętrzne, Tom I.
  • V. Kumar, R. S. Cotran, S. L. Robbins: Robbins Basic Pathology.
  • J. Bullock, J. Boyle, M. B. Wang: Fizjologia, seria NMS.
Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ