Tarczyca (łac. glandula thyroidea) jest nieparzystym gruczołem wydzielania wewnętrznego znajdującym się pośrodkowo w przedniej części szyi w jej dolnej części. Tarczyca obejmuje podkowiasto tchawice poniżej krtani. Zbudowana jest z dwóch płatów połączonych węziną oraz niestałego płata piramidowego w postaci wąskiego wyrostka odchodzącego pośrodkowo i kierującego się ku górze. Wielkość tarczycy zależy od wieku i płci, średnio wynosi 4-5 cm wysokości i 2-3 cm szerokości w obrębie płatów bocznych.
Z zewnątrz tarczyca przypomina wyglądem literę H, gdzie poprzeczną część stanowi węzina. Płaty boczne nie zawsze są symetryczne, a dodatkowo prawy płat jest zwykle większy. Ze względu na położenie gruczołu można wyróżnić powierzchnię przednią i tylną oraz biegun górny i dolny.
Powierzchnia przednia tarczycy jest wypukła i graniczy z powięzią szyi, mięśniami podgnykowymi oraz mięśniem mostkowo-obojczykowo-sutkowym. Powierzchnia tylna przylega do tchawicy i za pomocą więzadeł przymocowana jest do krtani. Bocznie i ku tyłowi po obu stronach tarczycy znajdują się tętnica szyjna wspólna, żyła szyjna wewnętrzna i nerw błędny. Biegun górny zachodzi na chrząstki krtani. Biegun dolny, położony niżej niż węzina, biegnie wzdłuż chrząstek tchawiczych. Węzina tarczycy biegnie poprzecznie w stosunku do obu płatów i za pomocą więzadła tarczowego pośrodkowego przymocowana jest do tchawicy i krtani.
Tarczyca objęta jest torebką włóknistą wytwarzającą przegrody biegnące w głąb narządu dzieląc go na płaciki. Podstawową jednostką anatomiczno-czynnościową są pęcherzyki gruczołowe wypełnione koloidem zbudowanym z tyreoglobuliny - białka zawierającego tyroksynę (T4), trójjodotyroninę (T3) oraz jod. Pomiędzy komórkami pęcherzykowymi znajdują się komórki C produkujące kalcytoninę (hormon biorący udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej).
Unaczynienie tarczycy jest dość obfite i pochodzi od tętnic tarczowych górnych i dolnych zaopatrujących głównie płaty gruczołu, węzina otrzymuje dopływ krwi od tętnicy tarczowej najniższej. Odpływ krwi odbywa się przez splot tarczowy nieparzysty do żył tarczowych górnych, dolnych i najniższych. Chłonka uchodzi do węzłów szyjnych głębokich bezpośrednio lub przez węzeł przedkratniowy, węzły tchawicze i do węzłów śródpiersiowych dolnych. Unerwienie gruczołu tarczycowego pochodzi z włókien pnia współczulnego oraz nerwu błędnego poprzez nerw kratniowy górny i krtaniowy wsteczny.
Pod wpływem tyreotropiny tarczyca uwalnia tyroksynę i trójjodotyroninę do krwi, gdzie są wiązane przez białka krwi (TBG-białko wiążące tyroksynę, albuminy, transtyretyna) i transportowane do tkanek docelowych. Ilościowo przeważa obecność tyroksyny, która jest prohormonem i ostatecznie zostanie przekształcona w trójjodotyroninę. Hormony te po związaniu z receptorem wpływają na metabolizm węglowodanów, lipidów, syntezę białek. Uwolnienie kalcytoniny powoduje odkładanie wapnia w kościach oraz hamuje jego wchłanianie w cewkach nerkowych.
Do produkcji hormonów tarczycy niezbędna jest odpowiednia do zapotrzebowania podaż jodu. Zaburzenia równowagi hormonalnej tarczycy prowadzić może do jej niedoczynności lub nadczynności. Nadmierna produkcja hormonów tarczycy przejawia się, jako nadczynność, najczęściej w postaci choroby Gravesa-Basedowa. Natomiast niedobór tych hormonów u dzieci powoduje zahamowanie wzrostu i dojrzewania. U osób dorosłych zaś- obrzęk śluzowaty.